طنازی، ظرافت، نزاکت (یادداشتی از مجید حبیبی، صدابازیگر و مدیر دوبلاژ)
طنازی از سخت ترین و طاقت فرساترین کارهاست.
اصولا ترجمه ای که در اختیار مدیر دوبلاژ و صدابازیگر قرار می گیره اگر قرار باشه نمره ای بالا رو براش در نظر گرفت؛ ترجمه ای خواهد بود که وفادار به فیلمنامه و دیالوگ های اصلی باشه و هوشمندانه عینیت ها رو برای عوامل دوبلاژ پیاده سازی کنه و اصطلاحات، ضرب المثل ها، تکیه کلام ها و تعبیرات و تأویلات و...که ترجمه قابل اتکا باشد. در غیر اینصورت مدیر دوبلاژ یا صدابازیگر هر نقش باید در خصوص کاراکتر ها و نقش خویش کند و کاو بیشتری کنند و علاوه بر درک گویش و لحن مناسب، در تک تک کلماتی که می گویند مداقه کنند و هر جا نیاز شد مجدد به فرهنگ لغات انگلیسی و فارسی و بعضا فهم ریشه کلمات در فرهنگ های غیر نیز برای آثار غیر انگلیسی مراجعه کنند.
ارزش اثر دوبلاژ تنها در تطابق رنگ صدا و لیپ سینک، بی قوام و به مراتب بی ارزش است اگر توام با فهم کوته بینانه و سطحی از کلام باشد و سرسری بگوییم و بگذریم.
در مبحث طنز و درک و اجرای هوشمندانه برای مخاطب هم-فرهنگ، موارد ذکر شده در بالا به مراتب پیچیده و جان فرساتر است. شوخی های روزمره در محافل دوستانه و گذرا به همان شیوه؛ محلی برای اجرا و پیاده سازی در آثار دوبلاژ ندارند.
از آن جمله اصطلاحات سخیف و عیان جنسی، توهین و ناسزا و مزه پرانی های پیازی و آب دوغ خیاری.
در دوبلاژ انیمیشنی که نیاز به طنازیست بینشی هوشمندانه همراه با تعمق والا طلب می شود، هر حرف سطحی که بعضا در محافل روزمره بامزه جلوه می کند وقتی بی اندیشه در دوبله به کار گرفته می شود نه ماندنیست و نه تاثیر گذار، چرا که علاوه بر لیپ سینک و بازی و حس موثر، تیر خلاص پیدا کردنِ «آنِ» صحنه است که خلاقیت و هوشمندی آنجا نمود می یابد.
یک ویژگیِ شوخی خلاق در نمود آن است که با یک تیر چندین هدف را نشان کرد و زد. مخاطب انیمیشن ها در حال حاضر تمامی اقشار سنی هستند. اینکه چه اندیشه کنیم که هر نسلِ حیِ حاضر از قدیم تا حتی آینده ببیند و جذب شود و برداشت واحد نداشته باشد، به خصوص کودک و بزرگسال بالغ العقل، فرصتیست که یکبار قبل از نمایش آن در انظار عموم داریم. برای هر کلمه ولی پیش از آن بارها و بارها فرصت تفکر و تصحیح و اجرا داریم. به محض آنکه پخش شود و در نگاه مخاطب قرار گیرد و در اصل شنیده شویم دیگر فرصت تکرار و تنقیحی نیست اگر حسرتی باشد. پس بهترین کاری که از ما پیش از آن ساخته است را (۱. عجله نکنیم ۲. کم فروشی نکنیم ۳. فکر، تجزیه و تحلیل کنیم وعلی النهایه در کنار تمامی فاکتورهای دیگر صدابازیگری که در کتاب صدابازیگر ذکر شده احسن خویش را ارائه کنیم.
به تکنیک و تئوری بی تحلیل و شهود شخصی اعتقادی ندارم. ولی به تمرین، تفکر، کنکاش و در نتیجه خَلق در لحظه چرا. اما برخی لحن ها و حس ها رو اگر زندگیشون نکرده باشیم هر چقدر هم که فشار بیاریم و خودمونو جر بدیم و کج و راست کنیم، تصنع از یه سولاخیمون می زنه بیرون النهایه. پس خودشناسمیون رو مدام ارتقا بدیم به جای فضولی، تقلید، جلف بازی و ادابازی و جوجه لات بازی.
والدی که نگرانه من گفتم جایی و آنی به فراخور#پوس_موز_لیسی یا #بیا_برو_تو_کوچه یا بی شماری از این دست و هر دیالوگی که منجر به پریشان خاطری ایشان شده از جانب بنده، مقتضی است دست بچه رو بگیره نره تو کوچه که گرگه قاپش بزنه، چون از اون کوچه تا این #کوچه تا اون کوچی که مقصد کانادا هم باشه بعضا با تمول بی شبهه یا اختلاس، نیت شخصی بی آلایش باشه به امید پروردگار و پاک دستی سرلوحه و ملاک تربیت که کوچه ملاک خوبی برای قضاوت افراد ساکن در هیچ کوچه ای و کوچی در جهان نیست در نوع کردار و #فرهنگ ، و فرزند شما کوچه ما را گمانی مغایر دارد تا بالغ برسد و خود ببیند انتها بن بست باید یا خِرَدی شاید.
پ ن : مخاطب هم والدین هم دانشحویان صدابازیگری به تناسب.
پ ن ۲ : راجع به دوبلاژ فیلم عرض می کنم اعتقادی در شرایط فعلی به دوبلاژ فیلم ندارم. خودم هم به هیچ عنوان فیلم های روز رو با دوبله تماشا نمی کنم. اگر هم کوتاهی از دوبله برخی فیلم ها اینجا گذاشته می شه در همون حد هست و نسخه کاملی ازشون وجود نداره و دوبله بخش اندکی از این فیلم ها هم جنبه معرفی فیلم یا اون سکانس خاص و علی الخصوص دیالوگ ها داره که ممکنه اصلا ربطی به اون سکانس به شکل مستقیم هم نداشته باشه. مجملشو بگم فقط برای همین دنیای مجازی عرضه شده ولاغیر.
